lifonomy
Μια πυρκαγιά σε ένα πανέμορφο δάσος φέρνει την καταστροφή, αποκαλύπτει την απανθρωπιά, το μίσος για τη φύση, για τα ζώα, καταδεικνύει την κρίση ηθών και αξιών… Καμένα δέντρα κείτονται, νεκρή ζωή τριγύρω, η θλίψη απλώνεται παντού. Ξαφνικά ένας χτύπος πλανάται, γρήγορα όπως η καρδιά μου, ήρεμα όπως ο ήχος της ψυχής μου, αθόρυβα, ήσυχα, ανθίζει όπως το λουλούδι στην έρημο, προερχόμενος από χέρια που λαξεύουν καμένους κορμούς, σκαλίζουν τη μνήμη, φανερώνουν την ελπίδα, την τέχνη, τον άνθρωπο στα καλύτερά του! Ακολουθώντας τον χτύπο οδηγήθηκα στο κατώφλι ενός σπουδαίου ανθρώπου και έτσι έχω την τιμή να συνομιλώ στο Lifonomy με τον γλύπτη Σπυρίδωνα Ντασιώτη!!!
Σπύρο χαίρομαι που σε έχουμε στο Lifonomy! Ποια είναι τα κοινά σημεία ενός γλυπτού σου με τον άνθρωπο και τη ζωή;
Και εγώ χαίρομαι το ίδιο Γιώργο! Είναι η ίδια η ζωή, αυτό που ζω, αυτό που προσπαθώ να φτιάξω, αν είμαι θλιμμένος φτιάχνω τη θλίψη, αυτό που νιώθω κάθε στιγμή, τη χαρά, τον έρωτα, την ανθρώπινη μορφή! Αυτά είναι μερικά κοινά στοιχεία!
Τι σε επηρέασε και σε οδήγησε στην τέχνη της γλυπτικής;
Η μοναξιά! Ζούσα στη βόρεια πλευρά της Χίου σε χωριά ερημωμένα από τη μετανάστευση, συμβιώνοντας με πρόσφυγες Μικρασιάτες και Χιώτες που ήταν μεγάλης ηλικίας, ήμουν από τους νεότερους τότε και η έντονη μοναξιά μου έδωσε ένα ισχυρό κίνητρο να κάνω μία απόδραση!
Οπότε ήθελες να διοχετεύσεις και να αναλάβεις μια καλλιτεχνική δράση αλλά δεν γνώριζες μέχρι τότε την κατεύθυνση;
Είχα ασχοληθεί με τη ζωγραφική λίγο παραπάνω ενώ μου άρεσε να πλάθω με καθημερινά υλικά από μικρό παιδί, όμως δεν υπήρχαν τα μέσα για καλλιτεχνικές δραστηριότητες, δούλευα στο δάσος αργότερα, έβλεπα πράγματα, σκεφτόμουνα το ξύλο… Έγραφα ποιήματα στην Αλίαρτο εκεί που
μεγάλωσα αλλά είχα πάντα μια αμφιβολία, έπαιξαν μεγάλο ρόλο οι άνθρωποι και οι συνθήκες στη Βολισσό και στη Χίο αργότερα που με γνώρισαν και με αγάπησαν πάρα πολύ και οι ιστορίες των Μικρασιατών που ήρθαν, πώς έφυγαν, πώς ξανάρθαν, τον διωγμό και τον ξεριζωμό που υπέστησαν. Επίσης οι ντόπιοι κάτοικοι της Χίου που ασχολούνταν με τη γη, το βουνό, με το δάσος, τη θάλασσα, με επηρέασαν βαθιά.
Παρακολουθώ πόσο σε χάραξαν οι συναναστροφές σου και ειδικά με τους πρόσφυγες!Οι Μικρασιάτες και γενικά οι πρόσφυγες είναι ταχυδρόμοι της Ιστορίας, έτσι τους αποκαλώ, μεγάλο κεφάλαιο για την Ελλάδα, οι μετακινήσεις των λαών είναι δημιουργία πολιτισμού και κατ’ επέκταση θεωρώ πως δεν χρειάζεται να μπαίνει ο φόβος για τους πρόσφυγες, ο ισχυρός πολιτισμός δεν έχει φόβο!
Σε επηρέασε και κάποιο πρόσωπο ή μόνος σου ανακάλυψες τη δεξιότητα σου αυτή; Ήταν μια ανάγκη;
Ναι, ήμουν νέος τότε και δεν ήξερα που να κατευθυνθώ. Με επηρέασε η γυναίκα μου που είμαστε μαζί 25 χρόνια, έβλεπε το ταλέντο μου και με παρακίνησε, είδε μέσα μου μία ενέργεια, μία δύναμη, μια δημιουργία, για αυτό και το δεύτερο γλυπτό μου είναι η γυναίκα μου!
Και το πρώτο σου γλυπτό;
Είναι η απόδραση που σπάει τα κάγκελα. Ή όλα ή τίποτα, το έχω σαν φυλαχτό!
Γιατί κυρίως «ξύλο»;
Ασχολούμαι με το ξύλο γιατί έχω μικρό χώρο, κάνει λιγότερο θόρυβο, δεν ενοχλεί τους γύρω. Το αγαπάω όμως τόσο πολύ, νομίζω ότι έχει μπει μέσα στο σώμα μου κάτι από αυτό, πιστεύω ότι έχει συνείδηση, η «συνείδηση του ξύλου» όπως λέω! Και πιστεύω πολλές φορές ότι μέσα σε κάθε κορμό ξύλου βρίσκεται το έργο και με περιμένει να το ανακαλύψω, να το εμφανίσω και να το αποκαλύψω!
Ποια στοιχεία παράγουν τέχνη και τα ενσωματώνεις στα έργα σου;
Η καθημερινότητα, ένα ζευγάρι που φιλιέται, ένας παππούς και μια γιαγιά που κρατιούνται χέρι-χέρι μετά από 50-60 χρόνια συμβίωσης, είναι απίστευτο! Έναν άνθρωπο θλιμμένο αν σκεφτείς τι περνάει, όταν σκέφτεσαι το πρόβλημα του, τα συναισθήματα που ζει ο καθένας μας, να γίνεσαι καλύτερος… Όλα αυτά είναι τέχνη! Η μεγαλύτερη τέχνη βέβαια είναι η έγκυος γυναίκα! Έχει βγάλει την καρδιά της και έχει βάλει μια άλλη μέσα!!!
Πού γεννήθηκες;
Γεννήθηκα στο χωριό Πρασιά Ευρυτανίας. Οι παραστάσεις μου εκεί είναι μέχρι τα επτά μου χρόνια, έντονες με την έννοια της δυσκολίας για επιβίωση και της πολύ μεγάλης αγάπης και προστασίας των γονιών μου. Υπάρχει η εικόνα από τις πρώτες δύο σχολικές τάξεις και θυμάμαι σαν όνειρο να διαβάζουμε δίχως ρεύμα με την λάμπα πετρελαίου και τα έξι αδέρφια μαζί, σε ένα δωμάτιο που κοιμόμασταν κιόλας, πάντα θα με συγκινούν αυτά τα στοιχεία…
…και γιατί έφυγες τόσο μικρός από τον τόπο αυτό;
Για βιοποριστικούς λόγους και αναζήτηση καλύτερων συνθηκών, φύγαμε οικογενειακώς και πήγαμε στην Αλίαρτο Βοιωτίας. Εκεί είναι το μέρος που ανδρώθηκα. Οι πρώτοι ανεκπλήρωτοι έρωτες, τα μαθητικά μου χρόνια, οι φιλίες μου, η θλίψη του κάμπου -ένα στοιχείο που υπάρχει μέσα μου όταν δημιουργώ και χαίρομαι διότι η θλίψη είναι για μένα κάτι δημιουργικό. Εκεί είναι η οικογένειά μου, τα αδέρφια μου, εκεί επιστρέφω, στο πατρικό μου σπίτι που το αγαπάω.
Μετά λόγω της δουλειάς μου πήρα μετάθεση στη Χίο στη Διεύθυνση Δασών, πέντε χρόνια στη Βολισσό και άλλα έξι στην πόλη, τα πιο δημιουργικά χρόνια της ζωής μου, εκεί μεγάλωσα κατά κάποιον τρόπο, έζησα μόνος μου και εκεί ασχολήθηκα με την ξυλογλυπτική και που θέλω να ασχολούμαι πλέον για πάντα! Γνώρισα απίστευτους ανθρώπους, Χιώτες, Μικρασιάτες που ένιωθες τον πολιτισμό που κουβαλάγανε, την κουλτούρα τους, την ευγένεια, το μίγμα του Μικρασιάτη με του ντόπιου Χιώτη, που μου άρεσε πολύ! Ο τρόπος που μιλάνε, που τραγουδάνε, αυτή είναι και η πρώτη έκθεση που έκανα στη Δημοτική Πινακοθήκη της Χίου που γνώρισε μεγάλη επιτυχία και έτσι με έμαθαν ακόμα περισσότερο!
Σπύρο μιλάς με πολλή αγάπη για όλα αυτά τα μέρη και τους ανθρώπους…
Για μένα πατρίδα είναι τα μέρη που πέρασα, εκεί που ξυπνάω και είναι ωραία, αυτά είναι πατρίδα. Και τώρα, ενώ μένω στον Περισσό, ένα κομμάτι μέσα μου είναι στις Αχαρνές, εκεί που ήμουν –πάλι λόγω της εργασίας μου- και δημιούργησα και με αγάπησαν οι άνθρωποι. Αυτά τα τέσσερα μέρη είναι οι πατρίδες μου και πιστεύω πως στο μέλλον θα έχω και άλλες!
Ξεκίνησες δημιουργώντας έργα στη Χίο. Επόμενοι σταθμοί;
Οι σταθμοί είναι οι άνθρωποι που γνωρίζω, όχι αυτά που έχω κάνει. Άνθρωποι που δίνουν και την ψυχή τους, αυτοί με έχουν συγκινήσει και μου δίνουν τη δύναμη να συνεχίσω να δημιουργώ, μέχρι να βρω τους επόμενους, όλους τους άλλους που μου δημιουργούν προβλήματα τους ξεπερνώ!
Τι θεωρείς σημαντικό στα έργα σου;
Με ενδιαφέρει η μνήμη, να ανασύρω από τη λήθη γεγονότα!
Πες μου παραδείγματα…
Ένα είναι και το πιο κεντρικό έργο μου, το «Πάρκο των Ψυχών». Βρίσκεται απέναντι από το πρώην Σανατόριο της Πάρνηθας, εκεί έζησε και ο Ρίτσος, ίσως ο μεγαλύτερος Έλληνας ποιητής , στο μέρος αυτό έγραψε και την «εαρινή συμφωνία». Ένα μέρος που «ξυπνάει» μνήμες! Επίσης σε μαρμάρινο ανάγλυφο ενός δασοφύλακα που είχε δολοφονηθεί από λαθροθήρες υπενθυμίζω τη σημασία της προστασίας της φύσης και τον αδικοχαμένο άνθρωπο μέσω της προσφοράς του στη φύση μαζί με τη θυσία του…
Άρα η Πάρνηθα έχει κάτι ιδιαίτερο για σένα. Κάτι συμβολίζει…
Η Πάρνηθα μου ενέπνευσε την κρίση πριν τον επονομαζόμενο ερχομό της στην Ελλάδα, πάντα μέσα στην κρίση ζούσα και στα έργα μου απεικονίζεται, ζω την κρίση, έχω μείνει νηστικός, ο χορτάτος ποτέ δεν θα καταλάβει τι σημαίνει πείνα… Η προσπάθεια επίσης του δυτικού πληθυσμού να πάει τον πολιτισμό του βιαίως στην Ανατολή, οι θυσίες, η προσφυγιά είναι θέματα κρίσης που με συντάραξαν και με χάραξαν και συνεχίζουν από μικρό παιδί, σαν εικόνα έχω τη βία και την αδικία… την ιστορία που μου έλεγε ένας πρόσφυγας, τον πόνο, μπαίνω στον ρόλο…
Μου αφήνεις την εντύπωση μιας πικρίας για ό,τι συμβαίνει στον κόσμο, ότι νιώθεις ένα βαρύ φορτίο…
Θυσιάζω τον εαυτό μου στη μοναξιά, θεωρώ τον εαυτό μου συνυπεύθυνο και εφόσον δεν δίνω λύση δεν θέλω μια ψεύτικη χαρά με τροφή, με αντικείμενα… Δεν αντέχω να ξέρω πως άνθρωποι πνίγονται, πεθαίνουν από πείνα και εγώ να κάνω ρεβεγιόν, άμα μάλιστα είμαι σε παρέα που θα παραγγείλει ψάρια φοβάμαι πως θα αισθανθώ σα να τρώμε παιδάκια… Και τα ίδια έλεγα και έκανα και πριν 25 χρόνια, όσοι με ξέρουν νομίζουν πως γεννήθηκα γέρος. Τίποτα υλικό δεν μου ανήκει… Τρελαίνομαι με τους μεγάλους σε ηλικία ανθρώπους που δεν τους επιτρέπουν να ζήσουν στο πέρας της ζωής τους με αξιοπρέπεια, αυτό και αν βγάζει τέχνη… Τα πεζοδρόμια να δούμε είναι απαράδεκτα, λες και δεν είναι για ανθρώπους, πόσοι άνθρωποι είναι κλεισμένοι μέσα στα σπίτια τους επειδή έχουν κάποια αναπηρία και δεν έχουν πρόσβαση;
Σπύρο φτιάχνεις ένα έργο σε κάποιο χώρο, κυρίως ανοικτό, που θα μείνει εκεί όπως είναι το «Πάρκο των Ψυχών» στην Πάρνηθα. Ανησυχείς για τη συντήρηση, για τη φθορά ή την ολική καταστροφή του ή παρεμβαίνεις με κάποιο τρόπο;
Υπάρχουν έργα και εκεί, υπάρχουν στο Πάρκο Τρίτση, στον Εθνικό Δρυμό Πάρνηθας, στο Λαογραφικό Μουσείο Αχαρνών. Για το τελευταίο δεν ανησυχώ, υπάρχουν απίστευτοι άνθρωποι, με εμπνέουν, με στήριξαν και με στηρίζουν, έχουν αγάπη για τον τόπο τους και σε ό,τι δημιουργικό θέλω να κάνω! Με ενδιαφέρει να διατηρηθεί το έργο γιατί είναι από το παλαιότερο δέντρο της Πάρνηθας που κάηκε στην τελευταία καταστροφική πυρκαγιά. Ένα σύμπλεγμα του Πάνα με τη Νύμφη που συμβολίζει τη φύση και την ομορφιά του βουνού. Γενικά εμένα με ενδιαφέρει να τελειώσω το κάθε έργο και να το αποκαλύψω, άρα μετά την αποκάλυψη και η έκπληξη που ακολουθεί. Από την επόμενη μέρα δεν με ενδιαφέρει ό,τι και αν συμβεί, ακόμα και αν το καταστρέψουν και το εννοώ πραγματικά!
Εξήγησέ το μου αυτό λίγο παραπάνω…
Το τι θα συμβεί σε ένα έργο μου θα δείξει τον πολιτισμό, τη συμπεριφορά, θα δείξει τι έχει ο καθένας μέσα του, αν δεν το καταστρέψουν και σωθεί, διατηρηθεί και συντηρηθεί σίγουρα θα με κάνει πολύ χαρούμενο και θα δώσει το συστατικό της ελπίδας ότι κάτι θα αλλάξει στο σπίτι, στη γειτονιά, στον τόπο, στον κόσμο ολόκληρο! Το να σωθεί, διασώζεις τη μνήμη αλλά ό,τι και αν συμβεί με εμπνέει για τα επόμενα έργα μου, άμα το καταστρέψουν θα φτιάξω την καταστροφή, άμα το συντηρήσουν θα φτιάξω την ελπίδα, μου δίνουν τροφή. Επειδή σκέφτομαι ότι είμαι φθαρτός, άρα υπάρχω τώρα και δεν θα υπάρχω μετά, με ενδιαφέρει η μνήμη από υλικά που είναι φθαρτά και το να προσπαθείς να συντηρείς τη μνήμη είναι σπουδαίο, για αυτό και ασχολούμαι με το ξύλο. Άλλωστε δεν αισθάνθηκα ποτέ ότι έφτιαξα κάτι στην αρχαιότητα, δηλαδή ζω τώρα και όλα αυτά που υπάρχουν τα έφτιαξαν κάποιοι άλλοι που μεγαλούργησαν, δεν έφτιαξα τίποτα εγώ, δεν κατέβασα κανέναν από τα δέντρα εγώ…
Τι σου λείπει από αυτό που κάνεις, τι θέλεις να συμπληρώσεις;
Επειδή δεν κάνω τίποτα από χόμπι, θα ήθελα να είναι η αποκλειστική δουλειά μου. Η τωρινή εργασία μου που ευτυχώς υπάρχει και με συντηρεί, πληρώνω το ενοίκιο για να ζω και είμαι πολύ ευγνώμων ειδικά που σήμερα άνθρωποι πεθαίνουν και υποφέρουν από την ανεργία και την ανασφάλεια και από όλο αυτό που συμβαίνει, με βοηθάει να επιβιώσω. Μετά όμως δουλεύω με τις ώρες με τη γλυπτική, μελετώ για να γίνω καλύτερος, μαθαίνω για την ιστορία της τέχνης, τι συμβαίνει, καινούργια πράγματα. Θα ήθελα από αυτή τη δουλειά να καταφέρω να ζω, χωρίς κέρδος, χωρίς πολυτέλειες. Να αφιερωθώ αποκλειστικά και να μπορώ να βοηθήσω μέσα από αυτό και άλλους ανθρώπους!
Δημιουργείς επηρεασμένος από κάποιες καταστάσεις. Όταν το ολοκληρώνεις και το αποκαλύπτεις σε επηρεάζει το ίδιο το έργο στη ζωή σου;
Φυσικά, μα όλος ο σκοπός είναι να γίνω καλά! Δηλαδή όταν φτιάχνω τον τρόμο και τον βλέπω δεν τον φοβάμαι πια. Δίνω μια μάχη με το συναίσθημα. Με το καλό συναίσθημα αν είναι ερωτικό πάλι, αγαπάς πιο πολύ, αν σε στεναχωρεί έχεις βρει το φάρμακο. Δηλαδή η τέχνη λειτουργεί ψυχοθεραπευτικά και προσπαθώ αυτό να το μεταδώσω και στον άλλον, δηλαδή αυτός που θα το δει να νιώσει πως κάποτε ήταν έτσι ή αν δεν ήταν να σκεφτεί μήπως γίνει έτσι, να είναι προετοιμασμένος. Η τέχνη είναι μια λύτρωση για μένα!
Σπύρο θέλω τη γνώμη σου
για την αγάπη: Να καταλαβαίνεις τον πόνο του διπλανού σου
τη φιλία: Να είσαι δίπλα και στις καλές στιγμές
τον έρωτα: Το κάρβουνο της ζωής
την ελευθερία: Η ίδια η ζωή
την οικογένεια: Ασπίδα
τη Θρησκεία και την Πίστη: Ψευδαίσθηση και Λύτρωση
το τσιγάρο: Κακή συνήθεια, έχουν φτιάξει έτσι τις κοινωνίες που με την κατάλληλη διαφήμιση που προωθούν, οι περισσότεροι άνθρωποι όπως και εγώ είναι θύματα και εύχομαι αυτή η βλαβερή συνήθεια να σταματήσει…
το ποτό: Πρέπει να γίνουν όλες οι συνθήκες στην κοινωνία που να είμαστε όλοι καλά, το ποτό όταν γίνεται αλκοολισμός γίνεται μία ουσία που σε κάνει να αποφεύγεις το πρόβλημα, την αντιμετώπισή του και τη λύση του. Ζεις μέσα σε ένα ψέμα, μια ψευδαίσθηση. Τώρα όταν υπάρχει μέτρο και με την παρέα είναι ωραίο.
τα ναρκωτικά: Εικόνες από παιδιά με συγκλονίζουν, το πρόβλημα δεν είναι ότι παίρνει κάποιος αλλά πώς έφτασε να παίρνει. Δίνεται η ευκαιρία σε κάποιους να γίνονται πλούσιοι πάνω σε πτώματα. Ο εξαρτημένος συμμετέχει σε ένα πόλεμο όπου ο εχθρός του έχει όλα τα όπλα και αυτός τίποτα…Αγαπημένη σου έκφραση ή σκέψη…
Πάντα αισθάνομαι ότι είμαι δύο. Ο Στόκος και ο Φλόκος. Δίνουν μια ωραία μάχη, είναι και οι δύο καλοί. Ο Φλόκος είναι πιο αποφασισμένος και ο Στόκος τον συγκρατεί!
Το νόημα της ζωής;
Η αγάπη και η δημιουργία, αν δεν τα είχα και τα δύο θα είχα ανέβει πάνω στα δέντρα [γέλια]!!! Όπως το αντιλαμβάνομαι, η αγάπη που φέρνει μια μεγάλη προσπάθεια για ειρήνη και να μην υπάρχουν άνθρωποι να υποφέρουν!
Σπύρο σε ευχαριστώ για τη σεμνή και γεμάτη λυρισμό συνέντευξη!
Η καρδιά μου χτυπά πιο δυνατά, η ψυχή μου θέλει να φωνάξει, το λουλούδι της ερήμου έχει γίνει λιβάδι από ποικιλόμορφες ανάσες ζωής! Πλέον ο χτύπος έχει σχηματιστεί σε μια μορφή, μια ιδέα, μια εικόνα, μια αξία! Κάπου εκεί έξω υπάρχει και αυτός, ο υπαίτιος της καταστροφής του δάσους. Δεν θα τον χαρακτηρίσω. Απλώς θα του πω «νικήθηκες». Από την τέχνη, τη φύση, τον άνθρωπο!
Δεν υπάρχουν σχόλια :
Δημοσίευση σχολίου