0 Νοέμβρης και παράδοση

Καλημέρα και καλό μήνα

Μπήκε και ο Νοέμβρης σήμερα.
Πολλά είναι τα ονόματα που παίρνει ο Νοέμβρης κυρίως απο τους Αγίους που γιορτάζει..
 Αϊ Γιώργης από τη γιορτή του αγίου Γεωργίου του επονομαζόμενου Σποριάρη ή Μεθυστή.
Αϊ Ταξιάρχης, Αϊ Στράτηγος ή Αρχαγγελιάτης από την γιορτή των Ταξιαρχών, στις 8.
 Αϊ Φιλιππιάτης ή μόνο Φιλιππιάτης από τη γιορτή του αγίου Φιλίππου στις 14.
Αγιαντρέας και Αντριάς από τη γιορτή του αγίου Αντρέα στις 30.
 Από της γεωργικές δουλειές που γίνονται την εποχή αυτή ονομάζεται κατά τόπους Σποριάς, Σποριάτης, Σπαρτής, Σπαρτάρης, Μεσοσπορίτης.
Ονομάζεται επίσης Κρασομηνάς από το κρασί ανοίγουν αυτήν την εποχή) και Τρυγομηνάς (στα μέρη όπου έχουν καθυστερημένο τρύγο, όπως λ.χ. στην Οινόη του Πόντου). Ονομάζεται ακόμη και Νειαστής (από το ρήμα νειάζω που σημαίνει οργώνω).
Οι ακατάστατες αυτές καιρικές συνθήκες που επικρατούν έδωσαν στον Νοέμβριο το όνομα «Ανακατωμένος», αν και είναι γνωστός στον λαό μας και ως Σποριάς ή Μεσοσπορίτης γιατί τότε γίνεται η σπορά των δημητριακών.

Στις άλλες γεωργικές ασχολίες περιλαμβάνεται επίσης και το λιομάζωμα. Σύμφωνα με τον Νίκο Ψιλάκη: «Στα ελληνικά λιόφυτα αρχίζει κάθε Νοέμβρη το πανηγύρι της ελιάς.
Παλιότερα οι γυναίκες με τα καλάθια μάζευαν μία-μία τις πεσμένες ελιές. Αλλού οι μαζωχτάδες χτυπούσαν τα κλαδιά με ράβδους και μάζευαν τον καρπό από τα στρωμένα ελαιόπανα. Τελευταία η τεχνολογία αντικατέστησε την αρχαία ξύλινη ράβδο με μεταλλική περιστρεφόμενη ». Αλλά το λιομάζωμα μπορεί να διαρκέσει μέχρι και τον Γενάρη ή ακόμη και τον Μάρτη.
Οι παροιμίες που υπάρχουν για τον Νοέμβρη είναι ..

• Άη- Μηνάς εμήνυσε του πάππου του χειμώνα: -Έρχομαι ή δεν έρχομαι και τ' Άη- Φιλίππου αυτού είμαι.
• Αν τ' Άη Φιλίππου λείπω, τ' Άγια, των Αγιών δε λείπω.
• Η Πούλια βασιλεύοντας το μήνυμα της στέλνει. Ούτε τσοπάνος στα βουνά ούτε ζευγάς στους κάμπους.
• Νοέμβρη οργώματα κι ελιές, δεν απολείπουν οι δουλειές.
• Ο άη- Μηνάς εμήνυσε, πούλια μη ξημερώσει.
• Ο Νοέμβρης έκλεισε, τα ζευγάρια είν' στο στάβλο κι ούτε ζευγάς στον κάμπο.
• Ο Νοέμβρης σαν θα έλθει τα γομάρια μέσα κλείνει.
• Όποιος σπείρει τον Νοέμβρη ούτε σπόρο δεν Θα πάρει.
• Όταν έρθει ο Νοέμβρης σιγομπαίνει ο χειμώνας.
• Ούτε τσοπάνος στα βουνά ούτε ζευγάς στους κάμπους.
• Σ' τσι τριάντα, τ' Αγι-Αντριός, αντριεύεται το κρύο.
• Της ελιάς το φύλλο κι αν χαθεί, πάλι θε να ξαναβρεθεί.
• Το Νοέμβρη και Δεκέμβρη φύτευε καταβολάδες.
• Τον Οκτώβρη τα κουδούνια, το Νοέμβρη παραμύθια.
• Του Σαρανταμέρου η μέρα «καλημέρα» - «καλησπέρα».